Monument: Koningsweg 70
Provenhuis van Helena van Oosthoorn
Koningsweg 70
Woonhuis
Rijksmonument
In 1734 werd dit vroeg 18e eeuws pand verbouwd door architect Daniël Kleef. De voorgevel werd vervangen door eentje die aan de mode voldeed, werd gepleisterd en kreeg een bewerking alsof deze met natuurstenen platen was bedekt. Als een pand een rijke uitstraling moest krijgen, maar het niet echt veel mocht kosten, dan werd dat op deze manier gesuggereerd. Natuursteen was nauwelijks voorhanden in Nederland en moest worden geïmporteerd, bijvoorbeeld uit België of Frankrijk. En dan gaat het nog niet over marmer dat helemaal uit Italië moest komen. Het materiaal was daarom - in tegenstelling tot de langs de Hollandse rivieren gemaakte baksteen – bijzonder kostbaar. De gevelsteen geeft de functie van het pand en de naam van de stichtster: Provenhuis van Helena van Oosthoorn.
In 1694 stichtte de kinderloze Helena van Oosthoorn dit hofje van liefdadigheid voor enkele oude vrouwen. Naast vrije bewoning kregen de drie dames 50 gulden, verdeeld in vier termijnen, en 1400 turven per jaar. Chocolade en koek op oudejaarsavond waren via het testament gegarandeerd.
Helena was toen getrouwd met de schout van Bergen, maar daarvoor echtgenote van schilder Caesar Boetius van Everdingen. Zij was de zuster van Laurens van Oosthoorn. Tussen Laurens en Helena boterde het niet erg, blijkt uit dezelfde notariële akte als waarin Laurens het provenhuis aan de Langestraat oprichtte. Hij verbood Helena namelijk om zich met zijn boedel te bemoeien en hij sloot haar en alle andere familieleden uitdrukkelijk uit (R.A.A. Akte 1680 Lourens van Oudshoorn, inv.nr.1).
Caesar van Everdingen werkte samen met Jacob van Campen (architect van het Paleis op de Dam) aan de beschildering van het orgel in de Grote Kerk. De echtgenoot van Helena nam de luiken voor zijn rekening.
Van Alckmaer verwierf dit pand begin jaren ’70 als erfenis van het voormalige bestuur van de Stichting Helena van Oosthoorn.
In 2017 heeft Van Alckmaer dit rijksmonument gerestaureerd. De officiële opening is op 2 juni 2017 verricht door toenmalig wethouder Anjo van de Ven. Het pand wordt verhuurd aan de maatschappelijke organisatie Stichting Opvoedcafe.
