Monument: Sint Annastraat 41

Woonhuis
Rijksmonument  

Alkmaar breidde zich in de middeleeuwen uit door langzaam maar zeker steeds kleine stukjes grond aan het Voormeer te onttrekken. Het gebied tussen de Hekelstraat en Sint Annastraat ontstond in de periode tussen 1325 en 1500. De bebouwing zal in eerste instantie heel eenvoudig zijn geweest: huisjes van wilgentenen en klei. Waarschijnlijk werden dat daarna degelijke houten huizen. Omdat het brandgevaar daarmee groot was, werden in de 17e eeuw de houten gevels door stenen buitenmuren vervangen. De binnenconstructie bleef nog tot de 19e eeuw van hout. De schaal van de bebouwing in dit middeleeuwse gebied is nog altijd vrij klein: begane grond, een verdieping en een zolder onder de kap. De verstedelijking die in de 19e eeuw in de Hekelstraat plaatsvond, is aan deze locatie voorbijgegaan.

Er waren veel kleine ambachtswerkplaatsen in de Annastraat. Begin 20ste eeuw was het een verpauperde omgeving. Tegenwoordig is dat beslist anders! Niet alleen de panden staan er prachtig bij, ook de inrichting van de openbare ruimte en dan met name de bestrating levert een grote bijdrage aan de aantrekkingskracht van de Sint Annastraat.

De onvervalste 18e eeuwse klokgevel op nummer 41 staat er florissant bij en is nog niet zo lang geleden gerestaureerd. Een subtiel detail zijn de kleine krulletjes, zogenaamde voluutjes, aan de onderkant van de klok. Opvallend is natuurlijk het verschil tussen de bakstenen pui en de gestuukte bovenkant van de gevel, hier in een bandversiering om het pand meer aanzien te geven. Tegenwoordig wordt een dergelijke laag soms ook aangebracht op technische gronden, namelijk om gevelisolatie achter te verwerken. Omdat de in facet geslepen, uitstekende (sluit)stenen boven de ramen ook wit zijn geschilderd, vallen ze niet zo op. Mooi en in harmonie zijn de lijst rondom de top van de klok en de zware horizontale puibalk. Deze laatste werkt een beetje alsof er een pet op de deur- en vensteropeningen is gedrukt.